بررسی وضعیت پا در بیماران مبتلا به دیابت مراجعه کننده به مرکز آموزشی- درمانی رازی رشت در سال ۱۳۹۲

مقدمه و هدف:  بیماری­های اندام­های تحتانی از جمله بیماری شریان­های محیطی، نوروپاتی محیطی، زخم پاها و نیز آمپوتاسیون اندام­های تحتانی، در افراد دیابتی شایعتر از افراد غیردیابتی است و 30% افراد بالای 40 سال را تحت تاثیر قرار می دهد. زخم های پا شایعترین، جدی­ترین و پر­هزینه­ترین عوارض دیابت هستند و خطر مرگ را در بیماران دیابتی، 2-4 برابر افزایش می­دهند و شناسایی عوامل خطر آن می تواند از ایجاد عوارض جبران ­ناپذیر آن جلوگیری نماید از این رو مطالعه­ای با هدف بررسی وضعیت پا در بیماران مبتلا به دیابت انجام گردید. مواد و روش­ها:  در این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی_تحلیلی، بصورت نمونه­گیری دردسترس، وضعیت پا در  355 بیمار دیابتی مراجعه کننده به مرکز آموزشی-درمانی رازی رشت در سال 1392 توسط یک پرستار آموزش دیده مورد بررسی قرار گرفت. داده­ها از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه­ محقق ساخته جمع آوری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها، از نرم­افزار آماری spss نسخه 16 و آزمون­های آماری توصیفی و استنباطی مجذورکای و رگرسیون لوجستیک استفاده گردید و سطح معناداری کمتر از 05/0 معنادار در نظر گرفته شد. یافته­ها:  براساس آزمون کای ­اسکویر میان زخم­پا و پوست خشک و بدون تعریق(01/0p=)، فیشر(004/0p=)، اختلال­دررشد ناخن های­پا(02/0p=)، تاول(008/0p=)، انگشت­چکشی(05/0p=)، انگشت­چنگالی(001/0p=)، مفصل­شارکوت(02/0p=)، حس درد سطحی با سنجاق و حس ارتعاش با دیاپازون (001/0p=)، نبض پشت ­پایی و تیبیای­ خلفی راست و چپ(001/0p<)، جوشگاه زخم قبلی(001/0p=)، علت بستری در بیمارستان و سابقه بستری قبلی بعلت ضایعات پاها(001/0p=) ارتباط معنادار وجود دارد. تجزیه و تحلیل نهایی متغیرها بر اساس مدل رگرسیون لوجستیک، نشان داد که متغیرهای مرتبط با وضعیت پا در بیماران دیابتی، تاول، انگشت­چنگالی و علت بستری در بیمارستان مرتبط با بیماری دیابت است. بحث و نتیجه گیری:  ازآنجایی که عواملی ازجمله تاول، انگشت­چنگالی علت بستری در بیمارستان مرتبط با بیماری دیابت در بروز زخم ­پا تاثیر­گذار هستند، پرستاران می­توانند با شناسایی این عوامل خطر نقش موثری در پیشگیری و درمان به موقع زخم­پا داشته باشند.